Boeing 747’nin yeni görevi: Uzaya roket yollamak
İngiliz Virgin Atlantic Havayolları’nın patronu Richard Branson uzay yolculuğunu daha ekonomik hale getirmek için farklı bir projeyi ‘kanatlandırıyor’. Virgin Orbit olarak adlandırılan projede, havayolundan emekli olan bir Boeing 747 uçağı kullanılacak. 747 uzaya mini uydular taşıyacak roketi gönderecek. İşte detaylar…
Çoğu roketin uzay serüveni, yeryüzüne sıkıca bağlanmış bir fırlatma rampasından başlar. Virgin Orbit’in LauncherOne’ı ise sıradan bir roket değil. Görevi, küçük uyduları uzaya fırlatmak olan bu roketin yolculuğu yerdeki bir rampadan değil, dört General Electric imalatı CF6 jet motorundan güç alan Boeing 747-400 tipi Cosmic Girl uçağının kanatları altından başlayacak.
Cosmic Girl’ün kaptan pilotu Kelly Latimer bu yeni yöntemin küçük uyduları yörüngeye, uygun maliyetli ve esnek hâle getirerek yerleştirmek isteyen şirketlere fırsat olabileceğini söylüyor.
2017 yılında kurulan Virgin Orbit, Richard Branson’ın CEO’su olduğu Virgin Grup bünyesinde faaliyet gösteren onlarca işletmeden biri. Şirket, karasal fırlatma yerine roketleri havada ateşleyerek uyduları uzaya yerleştirmek istiyor.
Virgin Orbit CEO’su Dan Hart, 300 ila 500 kilogram ağırlığındaki en küçük uyduları düşük dünya yörüngesine çıkarmak için bu yöntemin en iyi alternatif olacağını söylüyor. GPS, telefon ve internet bağlantıları ile diğer hizmetleri sağlayan bu uydular, roketler aracılığıyla uzaya gidiyor. Şirket ayrıca, operatörlerine özel bir hizmet sunmayı hedefliyor; amaçları uyduları uzayda rastgele bir yere göndermek değil, belirli bir yörüngeye oturtmak. Virgin Orbit sözcüsü Kendall Russell, bu hizmetin artı bir faydasını bu şekilde açıklıyor:
“Cosmic Girl, roketi hemen hemen tüm enlemlerden dağıtabildiği için, ulaşılması zor olan yörüngelere bile erişebilmemize imkân sağlıyor.”
“BU İŞ OTOBÜS YERİNE TAKSİ KULLANMAYA BENZİYOR”
Russell, Virgin Orbit’in bu servisini otobüs beklemek yerine taksi kullanmaya benzetiyor ve ekliyor: “Büyük bir roketle uzaya uçmak, küçük bir uydu operatörünün yolculuğundan biraz daha ucuz olabilir; fakat bu şekilde uyduyu tam olarak istediğiniz yere bırakamayacaksınız ve programınız diğer uyduların programına bağımlı olacak. Bu durum da aylarca hatta yıllarca bekleyebileceğiniz anlamına geliyor. LauncherOne gibi özel bir fırlatma aracıyla ise kendi programınızı yönetebilir, ihtiyacınız ya da amacınız için tam olarak en doğru konumu seçebilirsiniz.”
Virgin Orbit suborbital; yani yörünge altı uçuşlar için kardeş şirket Virgin Galactic’ten uydu fırlatma projesini devraldı. Şirket bu projesi için 17 yaşındaki Cosmic Girl yolcu uçağını, 10 kilometre yüksekliğe çıkacak şekilde modifiye etti. Uçak içindeki koltuklardan üst bagaj bölümlerine kadar birçok özellikten vazgeçildi. Mühendisler ayrıca, LauncherOne’ı Cosmic Girl’ün kanadının alt tarafına bağlayan özel bir mekanizma tasarlayıp üretti.
CF-6, EN BÜYÜK ASKERİ NAKLİYE UÇAĞI C-5 İÇİN GELİŞTİRİLMİŞTİ
Cosmic Girl’e güç veren dört GE jet motoru galaktik bir soyağacına ve geçmişe sahip. General Electric, ABD Hava Kuvvetleri tarafından kullanılan C-5 Galaxy kargo uçakları için geliştirilen bu motor, daha sonra sivil uçuşlar için revize edildi.
Yüksek bypass’lı turbofan özelliğine sahip tasarım, itme gücü oluşturmak için motor içerisinde büyük miktarda hava devinimine imkân sağlıyor. Neredeyse tüm sivil jetler artık bu tasarımı kullanıyor; ancak 1965’te GE mühendisleri tarafından üretilen, devrim niteliğindeki TF39 adlı motor ile itiş gücü 40.000 pound’a kadar artırılmış, ayrıca döneminde kullanılan diğer motorlara kıyasla yakıt tüketiminde dörtte bir oranında tasarruf sağlanmış.
KANADIN ALTINA BAĞLANACAK
LauncherOne roketi, Cosmic Girl’ün kanadının alt tarafına bağlanacak ve alçak dünya yörüngesinde yol alacak.
GE hızlı bir şekilde potansiyeli farketti ve TF39’u, yolcu uçakları için CF6 adı verilen yeni versiyonunu tasarladı. Bu tasarım ilk olarak 1971’de kullanıldı ve yıllar geçtikçe birçok tasarım güncellemesi gerçekleştirildi. Bugün ise Air Force One – Airbus uzun menzilli jetlerinden, Beluga kargo uçaklarına ve Boeing 747 Jumbo’lara güç veren, dünyanın en yaygın kullanılan jet motorlarından biri. GE, şu an 87 ülkede 7.000’den fazla motoruyla 250 havayoluna ulaştı. Yeni motor versiyonlarının ise 2040’a kadar gökyüzüne yükselmesi bekleniyor.
Russell, Cosmic Girl’ün bu program için mükemmel bir tercih olmasının nedenleri arasında, Boeing 747’nin küresel tedarik zincirine ve köklü bir uçuş mirasına sahip olmasını söylüyor.
Kaynak:kokpitaero.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder